Heiligenlevens vormen tot op de dag van vandaag een onderdeel van het brede aanbod aan stripverhalen, maar het is, zeker in Nederland en Vlaanderen, een allesbehalve prominent genre. In Frankrijk (en ook wel elders in Zuid- en Oost-Europa) is het aanbod iets ruimer, bijvoorbeeld in boekhandels die verbonden zijn aan kloosters of op andere locaties waar katholieke lectuur wordt aangeboden. Sinds de verzuiling in Nederland grotendeels tot het verleden behoort, zijn biografische strips, die nadrukkelijk zijn afgestemd op een lezerspubliek van gelovigen, een betrekkelijk schaarse verschijning. Of gaat de aanstaande heiligverklaring van Titus Brandsma daar wellicht verandering in brengen?
Het is geen eenvoudige opgave om in onze eigentijdse samenleving, waarin de maatschappelijke rol van religie al bijna een halve eeuw zo sterk is teruggedrongen, een beeld te vormen van het belang van heiligenlevens voor eerdere generaties. Ze leverden eeuwenlang een gevarieerd assortiment aan inspirerende levensverhalen, die katholieken houvast boden en als voorbeeld konden dienen. Standvastigheid in het geloof was een wezenlijk element van deze biografische verhalen. Verhalen die bovendien op ontzag en verering konden rekenen en niet of nauwelijks kritisch werden benaderd. Heiligen konden tegen die achtergrond gemakkelijk uitgroeien tot welhaast mythische bovenmenselijke figuren; ietwat oneerbiedig uitgedrukt tot superhelden avant la lettre.
Doorgaans blinken verbeeldingen van heiligenlevens uit door adoratie, en dat gold zeker voor heiligenlevens die in de jaren veertig van de twintigste eeuw geboekstaafd werden. De biografie van Giovanni Bosco – een 19e-eeuwse Italiaanse priester die in 1934 heilig werd verklaard door de paus –zoals die tijdens de Tweede Wereldoorlog in stripvorm werd vastgelegd door Joseph Gillain (beter bekend als Jijé) lijdt eveneens aan dit euvel. Het in vrij kleine zwart/wit-tekeningen vastgelegde levensverhaal was bestemd voor publicatie in Spirou en Robbedoes. En toont een titelheld die ondanks alle mogelijke tegenslagen niet van zijn voornemen was af te brengen om de jeugd uit armere klassen te helpen en hun geloof te versterken. Met zijn bewonderenswaardige toewijding wist Don Bosco tal van door Jijé beeldend en aansprekend vertolkte tegenslagen te overwinnen. Maar het geloof van zijn jonge volgelingen wordt uitgebeeld op een manier die doordesemd is van een dociele braafheid die voor een 21e-eeuwse ontzuilde lezer weinig geloofwaardig oogt.
Als verhaal doet Jijé’s Don Bosco tachtig jaar later gedateerd aan. Maar als verzorgde historische heruitgave, als bronnenpublicatie van één van de eerste succesvolle stripboeken van de iconische stripuitgever Dupuis uit het Waalse Marcinelle, is dit boek zonder meer een aanwinst. Mede door het opgenomen dossier, waarin de ontstaansgeschiedenis van het verhaal (dat ook een geheel hertekende naoorlogse editie kent) helder uiteen wordt gezet en waarin de opstelling van Jijé tegenover kerk en geloof ambivalenter blijkt dan op het eerst gezicht lijkt, ontstaat een genuanceerder beeld van het katholieke milieu. Waarin heiligenlevens een rol speelden om ook striplezers op te voeden in christelijke idealen en interpretaties – die in de daaropvolgende decennia lang niet altijd de tand des tijds zouden weten te doorstaan.