Van alle tekenaars die hun eigen leven openlijk in hun beeldverhalen verwerken is Robert Crumb degene die het diepst afdaalt in de krochten van het (zijn) menselijk brein. Wat daaruit in stripvorm te voorschijn komt is van een nietsontziende eerlijkheid. Vooral zijn seksuele fantasie?n, de houding van de ik-figuur tegenover vrouwen en de lustvolle, maar ook verontrustende tekeningen maken hem ? bij voorbeeld in bepaalde feministische kringen ? gehaat. Tegelijkertijd wordt hij door kunstcritici gezien als de Bruegel van de twintigste eeuw. Persoonlijk heb ik bij het lezen en bekijken trouwens meer associaties met de schrijver Louis-Ferdinand C?line of de kunstenaars Egon Schiele en George Grosz; allen ook nietsontziende rapporteurs van het menselijk tekort. De achtergrond en oorsprong van de perversie in het werk van Crumb krijgt context in de documentaire Crumb (1994), waarin de bevriende regisseur Terry Zwigoff een ijzingwekkend beeld vastlegt van de dystopische familie en waarin de parano?de moeder en twee eveneens talentvolle broers mogelijk nog verknipter dan Robert blijken. Een aanrader voor wie zich wil verdiepen in het werk van Crumb, die naast zijn verstripte alter ego ook de schepper is van onvergetelijke personages als Fritz the Cat, Mr. Natural, Mr. Snoid, Flakey Foont en Devil Girl. In Bible of Filth is een breed overzicht van het werk van Crumb te zien en te lezen, prachtig uitgegeven door Scratch Books als missaal met de pagina?s in dundruk, goud op snee en voorzien van een rood leeslintje. De bijbel werd oorspronkelijk, in 1986, door de Franse uitgeverij Futuropolis uitgebracht in een beperkte oplage van 1000 exemplaren met een overzicht van Crumbs werk van 1968 tot 1986. De Scratch-bijbel biedt in iets groter formaat een overzicht van 1986 tot 2006 in maar liefst 336 pagina?s. Een feest van herkenning voor de oudere underground-lezer ?n een prachtige introductie voor diegenen die voor het eerst kennismaken met het werk van een bijzonder getalenteerde, maar ook getormenteerde tekenkunstenaar: de kampioen van de arceringen.