Recensies

Dure bespiegelingen in collagevorm

Uitgave

Art Spiegelman verbaasde de wereld bijna twintig jaar geleden met Maus, de biografische stripvertelling van zijn vader die Auschwitz overleefde. De beste strip aller tijden, menen velen. Behalve roem bracht het boek de joodse Amerikaan ook depressies en een writer's block. Een nieuw historisch ijkpunt zette hem weer aan het striptekenen: de aanslag op de Twin Towers van 11 september 2001. Spiegelman woont dichtbij de rampplek. Direct na de aanslag moest hij zijn dochtertje Nadja redden uit de school vlak onder de torens. Heel openhartig beschrijft hij in zijn voorwoord zijn eigen huilbui 'die mijn kinderen veel meer aangreep dan de gebeurtenissen die aan mijn tranen vooraf waren gegaan'. Openhartig is In de schaduw van geen torens zeker, zelfs op het exhibitionistische af. Spiegelman pakt uit met zijn twijfels, woede en angsten alsof hij niet de lezer te woord staat, maar zijn psychiater. In collagevorm smijt Spiegelman zijn bespiegelingen op papier. Soms realistisch, dan weer karikaturaal. Soms verhalend, soms beschouwend of zelfs fulminerend. Want Spiegelman is boos, heel boos - vooral op de regering van George Bush. 'Ik was er niet op voorbereid dat de kapers van 11 september op hun beurt gekaapt zouden worden door de Bush-kliek, die alles terugbracht tot oorlogspropaganda.' De drammerigheid van Spiegelman wordt gelukkig gecompenseerd door zijn prachtige verwijzingen naar de beelden die hem troost gaven: vooroorlogse krantenstrips die pijnlijk profetisch blijken te zijn. Little Nemo, The Yellow Kid, Krazy Kat, Foxy Grandpa, The Upside-downs, Kin-der-kids, Bringing Up Father, Happy Hooligan... niet alleen verwerkt Spiegelman ze in zijn eigen overvolle platen, maar ook drukt hij van al deze stripklassiekers een originele plaat af. In de schaduw van geen torens krijgt daarmee zelf ook een monumentale uitstraling. Jammer alleen dat het als manifest niet onverdeeld geslaagd is. Spiegelman wil zijn politiek zegje doen, maar vergeet de gouden regel dat een columnist zijn woede dient te onderdrukken. Die woede zit de scherpte van de boodschap immers in de weg. In plaats daarvan is het boek vooral een - zeer esthetische - worsteling geworden van Spiegelman met zijn eigen depressies. Ook het writer's block lijkt nog niet bedwongen, want de uitgave bevat slechts tien platen van Spiegelman, weliswaar allemaal tot een spread opgeblazen. Dat het boek toch nog een beetje omvang heeft, komt door de twee opgenomen essays (van Spiegelman zelf) en de afgedrukte stripklassiekers. Het dikke karton waarop alle platen gedrukt zijn, helpt natuurlijk ook een handje. Het oogt chique, maar lijkt toch vooral een middel om de exorbitante prijs van het boek te rechtvaardigen.


JM



In de schaduw van geen torens

Art Spiegelman
Casterman 2004
karton
ISBN: 90-303-8020-9
Prijs: € 39,50
38 pagina's
kleur
Stripschrift 364

Op deze site worden cookies gebruikt, wilt u hiermee akkoord gaan?
Privacy en voorwaarden Accepteer Weiger